Du lịch đền Đô. Di tích lịch sử văn hóa Đền Đô

Đền Đô ở làng Đình Bảng (Từ Sơn), nguyên là Thái miếu nhà Lý, do Lý Thái Tổ khởi dựng năm 1019. Vua Lê Kính Tông đã trùng tu, xây dựng Thái miếu với một quy mô lớn, thờ 8 vị vua triều Lý, lấy tên là Cổ Pháp Điện - Đền Lý Bát Đế. Trải qua gần 900 năm tồn tại, với nhiều lần trùng tu tôn tạo. Đền Đô đã trở thành một trong những địa chỉ tiêu biểu nhất của quê hương Bắc Ninh - Kinh Bắc. Nơi đây còn là cơ sở hoạt động bí mật của nhiều lãnh tụ cách mạng trong những tháng năm gian khổ tìm đường cứu nước. Với kiểu “Nội công ngoại quốc”, Đền Đô được xây dựng thành 2 khu: Nội thành và ngoại thành, với tổng diện tích 31.250m2, được bao bọc bằng một bức tường thành cao 2,3m, rộng 0,9m. Đền Đô được bố cục hài hòa, bề thế với 21 hạng mục công trình kiến trúc độc đáo, chạm khắc tinh xảo gồm nhà Chuyển Bồng, nhà Tiền Tế, nhà Phương Đình, Vương Mẫu Tử, nhà để ngựa thờ, Văn Chỉ, Võ Chỉ, Năm Cửa Rồng… Phía trước Năm Cửa Rồng (Ngũ Long Môn) là Hồ Bán Nguyệt có diện tích 9.500m2. Giữa hồ có nhà Thủy Đình vuông vức, 2 mái chồng uốn lượn hài hòa giữa một không gian thoáng đãng. Trước đây, nhà Thủy Đình ở Đền Đô đã được chọn làm hình ảnh in trên “Giấy năm đồng vàng” Đông Dương. Qua Năm Cửa Rồng, du khách sẽ tới một sân đền rộng, được lát đá dẫn vào nhà Phương Đình 8 mái, rồi đến nhà Tiền Tế, treo bức hoành phi “Cổ Pháp Triệu Cơ” (đất Cổ Pháp là nơi mở đầu sự nghiệp vương triều Lý). Tiếp đến là 2 nhà vuông 8 mái chồng, dẫn vào hậu đô “Cổ Pháp Điện” gồm 7 gian, rộng 180m2, hình chữ công (I). “Cổ Pháp Điện” là công trình chính của Đền Đô được xây dựng hoành tráng, trang nghiêm, đặt các pho tượng 8 vị vua triều Lý. Nội thất Đền Đô được bài trí chi tiết, đồ thờ phong phú. Tượng các đức vua ở hậu đô, hương án, bài vị, hoành phi, câu đối, sập và mâm thờ… đều được sơn son thiếp vàng rực rỡ. Ngựa thờ có đủ áo giáp, may thêu rất công phu, lục lạc đồng sáng loáng. Đỉnh đồng, bình hương, trống, chiêng… đều bề thế.
Năm 1952, Đền Đô bị giặc Pháp phá hủy hoàn toàn. Hòa bình được lập lại ở miền Bắc vừa đúng một năm, khi về thăm Đảng bộ và nhân dân Đình Bảng, đứng trên nền đất ngôi đền xưa, Bác Hồ đã xúc động nói với mọi người: Đền Đô là công trình văn hóa đặc sắc, không chỉ của Đình Bảng mà của nhân dân cả nước. Đền Đô sẽ mãi mãi xứng đáng là nơi “Tìm về nguồn cội” của nhân dân cả nước.
Từ ngày khởi công tái dựng đến nay, cùng với các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước, đã có hàng triệu lượt du khách trong nước và quốc tế về dâng hương tưởng niệm các nhà vua Lý và vãng cảnh đền. Năm 1991, Đền Đô đã được Nhà nước trao Bằng công nhận “Di tích Lịch sử - Văn hóa Đền Đô”. Hằng năm, vào ngày 15-3 âm lịch, kỷ niệm ngày Lý Thái Tổ đăng quang, nhân dân Đình Bảng lại tưng bừng mở hội, du khách thập phương chung vui và dâng hương tưởng niệm các nhà vua Lý. Bên cạnh phần lễ được tổ chức trang trọng của các đoàn địa phương và nhiều tỉnh thành trong cả nước, phần Hội với các trò chơi dân gian như thi nấu cơm nồi đất, bắt vịt dưới hồ, vật, chọi gà, thi đấu cờ người, hát quan họ dưới thuyền… cũng được duy trì tổ chức, làm cho không khí ngày hội thêm tưng bừng, hấp dẫn, thể hiện sự đoàn kết và nét văn hóa dân gian, đậm đà bản sắc truyền thống của một vùng quê Kinh Bắc.
•Xem thêm:
Du lịch ATK Định Hóa Trào
Du lịch đảo Ngọc Xanh
Du lịch suối khoáng Kim Bôi
Du lịch chùa Keo
du lịch đền Hùng